Op 21 oktober hield Hans van den Broek een lezing in de Kemphaan met als titel ‘Vroedvrouwen, vlekjes en vondelingen’. Het was vanwege corona onze eerste lezing na ongeveer 20 maanden. De opkomst was met ongeveer 25 personen wat lager dan we gewend waren.
Waarschijnlijk wegens het onderwerp waren er relatief weinig mannen.
In een hoog tempo bracht Hans veel feiten en wetenswaardigheden naar voren die hij in een vijftienjarig archiefonderzoek had gevonden.
De onderwerpen varieerden van de leeftijd waarop de verschillende bevolkingsgroepen gingen trouwen, waarbij hij nog vermeldde dat sommigen besloten helemaal niet te trouwen bij gebrek aan het vooruitzicht op een economisch zelfstandige toekomst, tot abortus, vrouwenziekten, prostitutie, geslachtsziekten en veel onwetendheid en onkunde bij de vroedvrouwen.
Er was ook veel geloof en bijgeloof en vooral onwetendheid rond het thema zwangerschap en babyverzorging bij de ouders.
De hygiënische omstandigheden waren slecht want van infectieziekten had men nog nooit gehoord. De luiers werden niet gewassen maar alleen gedroogd.
Vondelingen werden gezoogd door een min, die soms wel drie kinderen zoogde met alle gevaren van onderlinge besmetting.
Ook werden de baby’s vaak ingebakerd, dus helemaal ingewikkeld. Dan bleven ze rustig en kon je ze als pakketje makkelijk even aan een spijker ophangen tijdens de dagelijkse huishoud werkzaamheden. Natuurlijk bleven de kinderen rustig want ze konden geen vin bewegen.
In de loop der tijden verbeterde situatie langzaam vooral door de toenemende medische kennis en met name door de uitvinding van antibiotica.
In 1880 werd kunstvoeding uitgevonden en in 1920 ontstonden de eerste consultatiebureaus.
Ook de rol van de vroedvrouw veranderde. Door de jaren heen werd meer ervaring opgedaan en vooral kwamen er meer opleidingsmogelijkheden.
Zij had er ook een juridische taak bij. Bij de geboorte van een bastaardkind was zij verplicht om de naam van de vader te achterhalen om die aansprakelijk te kunnen stellen voor de opvoedingskosten.
Lange tijd werd borstvoeding als de beste anticonceptie gezien. Er waren wel primitieve condooms van schapendarmen en dergelijke maar de grote doorbraak kwam pas met de uitvinding van het rubber.
Tijden de oorlogen werden die condooms in grote aantallen uitgereikt aan de soldaten.
Het was een boeiende middag en een inkijkje in een bizarre tijd wat betreft geboorte en kinderverzorging
Een tijd die we gelukkig achter ons gelaten hebben.